Łączenie włókien światłowodowych przez spawanie spawarkami światłowodowymi stało się codziennością. Obecnie trudno wyobrazić sobie sprawnie działającą, profesjonalną ekipę instalatorów światłowodowych nie dysponującą takim urządzeniem. Sama procedura wykonania spawu jest stosunkowo prosta ale pozwala na popełnienie przez instalatora kilka drobnych błędów, które w konsekwencji mogą doprowadzić do problemów podczas montażu lub poważnych awarii w przyszłości. Jednym z nich może być zły dobór osłonki spawu.
Osłonka spawu, to element zabezpieczający spaw, który najczęściej składa się z dwóch termokurczliwych rurek umieszczonych „jedna w drugiej”. Pomiędzy nimi zwykle znajduje się metalowy element (stalowy pręcik), którego zadaniem jest wzmocnienie całości. Osłonka taka założona na spaw światłowodowy, wygrzewana jest w piecyku (najczęściej wbudowanym w spawarkę), gdzie w temperaturze ok. 200°C obkurcza się do wymaganych rozmiarów w czasie ok kilku do kilkudziesięciu sekund. Czasy wygrzewania uzależnione są od możliwości piecyków (sposobu rozgrzewania, temperatury maksymalnej, sposobu chłodzenia itp.). Po ochłodzeniu i usztywnieniu, osłonka nadaje się do wpięcia w kasetę wewnątrz przełącznicy lub mufy światłowodowej, gdzie spaw bezpiecznie będzie spełniał swoją rolę.
Istnieją też osłonki mechaniczne, które składają się z aluminiowej obudowy wyłożonej butylem (środkiem zapewniającym ochronę i izolację). Osłonki takie mają zwykle długość 30mm, wymagają specjalnego narzędzia do ich zaciśnięcia oraz specjalnych uchwytów montowanych w przełącznicach lub mufach. Są powszechnie stosowane jedynie na niewielu rynkach telekomunikacyjnych (np. na rynku niemieckim). W Polsce tego typu osłonek nie stosuje się.
Podstawowym zadaniem osłonki spawu jest zabezpieczenie go oraz odsłoniętego włókna światłowodowego przed działaniem wilgoci. W związku z tym, musi mieć ona odpowiednią długość aby pokryć zarówno spaw i bezpośrednie jego sąsiedztwo, ale również częściowo nachodzić na fragmenty włókna oddalone od spawu, które nie są pozbawione powłok ochronnych (np. 900µm lub 250µm). Na rynku wykształciły się dwa standardy długości osłonek: 40mm oraz 60mm, które są ściśle powiązane z konstrukcją produkowanych spawarek. Z biegiem czasu, na rynku pojawiły się osłonki o długości 45mm będące kompromisem zapewniającym uniwersalność zastosowania. Spotkać można też inne rozmiary, które dedykowane są do ściśle określonych rozwiązań (np. SOC, Ribbon itp.).
Najpopularniejsze na rynku spawarki światłowodowe są tak zbudowane, że odległość pomiędzy elektrodami a uchwytem trzymającym włókno wynosi 10mm. Instalator pracujący z taką maszyną, wykonuje spaw, który jest po środku 20mm odsłoniętego włókna. W takim przypadku, naturalny jest wybór osłonki o długości 40mm lub 45mm, która prawidłowo wygrzana, zabezpieczy spaw i odsłonięte włókno oraz będzie nachodzić po ok 10mm z każdej strony na powłoki ochronne. Oczywiście nie ma żadnych przeszkód w użyciu w takim przypadku osłonki o długości 60mm ale należy pamiętać o tym, że może to wymagać większej ilości miejsca w osprzęcie w którym spawy będą wpinane. Nie bez znaczenia będzie też fakt, że aby wygrzać osłonkę o większej długości, w piecyku musi włączyć się więcej grzałek, co w efekcie powoduje większe zużycie energii i szybsze rozładowania akumulatorów (nie ma to znaczenia w pracy z zasilaniem sieciowym).
W nieco mniej popularnych spawarkach odległość pomiędzy elektrodami a uchwytem wynosi 16mm. W tym przypadku długość odsłoniętego włókna, którą należy zabezpieczyć wynosi 32mm. Osłonka o długości 40mm nie będzie wystarczająco dobrze chronić całości i w takim wypadku należy wybrać osłonę o długości 60mm. Jeśli instalator ma odpowiednie doświadczenie i jest wystarczająco dokładny, może zastosować osłonkę 45mm, która w takim przypadku spełni swoje zadanie. Należy jednak pamiętać o dokładnym i precyzyjnym ułożeniu spawu względem środka osłonki.
W ostatnich latach na rynku pojawiło się wiele spawarek światłowodowych, w których odległość uchwytu włókna od elektrod jest zupełnie inna - najczęściej większa od 10mm. W tych przypadkach typ osłonki spawu należy dobierać indywidualnie ale najczęściej będzie to rozmiar 45mm lub 60mm. Osłonki o długości 40mm mogą okazać się zbyt krótkie.
Jak widać, rozmiar osłonki ma bardzo duże znaczenie i jest ściśle powiązany ze spawarką której używamy do pracy. Prawidłowo dobrana, założona i wygrzana osłonka, daje nam gwarancję prawidłowej ochrony spawu w długim okresie czasu (nawet 50 lat). Źle zainstalowana osłonka, będzie narażać odsłonięte włókno na działanie wilgoci a w konsekwencji na korozję włókna i jego uszkodzenie.
