W okresie gwałtownego rozwoju techniki światłowodowej coraz częściej stosowaną technologią budowy sieci jest G-PON. W chwili obecnej jest ona niewątpliwie najwydajniejszym sposobem podłączenia dużej ilości abonentów usług teleinformatycznych oraz multimedialnych. Dzieje się tak, ponieważ G-PON pod względem infrastruktury charakteryzuje się niewielkim zapotrzebowaniem na włókna światłowodowe oraz wygodą stosowania pasywnych elementów optycznych (splitterów). Każdy abonent takiej sieci zwykle podłączony jest do niej bezpośrednio przy użyciu dedykowanego mu włókna światłowodowego. W związku z tym budowa takiej sieci zwykle narażona jest na stosunkowo dużą ilością problemów, które warto przewidzieć już na etapie planowania tak, aby podczas montażu ponieść jak najmniejsze koszty związane z zakupem materiałów, nadmiernym nakładem pracy lub czasu. Z pomocą przychodzą nam tu systemy prowadzenia kabli w pionach (np. kable łatwego dostępu), systemy doprowadzania włókien do mieszkań (mikrorurki oraz włókna odporne na zginanie), a także systemy zakończenia instalacji światłowodowej w miejscu wskazanym przez abonenta.
Skupmy się na tym ostatnim.
Zwykle dystrybucja włókna do abonenta odbywa się przy zastosowaniu wszelkich dostępnych w danym lokalu „udogodnień”. Do tego celu często wykorzystywane są wszelkiego rodzaju istniejące kanały kablowe, rurki instalacyjne, a nawet listwy podłogowe, szczeliny w posadzkach, panelach podłogowych lub sufitowych. Nierzadko instalatorzy zmuszeni są pozostawić włókno za meblami lub pod odklejającą się tapetą. Oczywiście stopień bezpieczeństwa instalacji zależy od jej profesjonalnego montażu, jednak stosunkowo często to ostatecznie abonent wyraża zgodę na ingerencję w jego lokal, a w przypadku jej braku instalator zmuszony jest zastosować się do wytycznych właściciela.
Ostatecznie włókno musi zostać zakończone. Zwykle podczas profesjonalnych instalacji wyznaczone jest wcześniej miejsce, w którym zakłada się montaż gniazda natynkowego, które zwykle jest wykonane w formie otwieranej plastikowej puszki naściennej. Jej montaż zwykle wiąże się z wywierceniem w ścianie dwóch dziur i przymocowania jej z wykorzystaniem kołków i wkrętów (istnieją systemy samoprzylepne, jednak nie są one ani trwałe ani bezpieczne i na pewno nie są profesjonalne). Następnie należy w takim gnieździe zainstalować adapter światłowodowy, wykonać spaw światłowodowy włókna z pigtailem, a na sam koniec wszystko trzeba umiejętnie zorganizować wewnątrz niewielkiej puszki tak, aby całość charakteryzowała się niewielką reflektancją i niewielkim tłumieniem. Należy zadbać jeszcze o to, aby puszka została odpowiednio zabezpieczona przed przypadkowym lub celowym otwarciem i możliwością ingerencji w jej wnętrze. Jeśli wszystkie te czynności zostały wykonane, zwykle wystarczy podłączyć urządzenia abonenckie do zamontowanego gniazda patchcordem o odpowiedniej długości.
Jak widać, jest tu kilka potencjalnych problemów, z którymi na co dzień spotykają się instalatorzy. Zwykle są to: brak zgody na wiercenie, brak akceptacji lokalizacji, koloru, kształtu, wymiarów lub materiału z jakiego jest wykonane gniazdo, wybór miejsca na instalację gniazda wymuszający zastosowanie patchcordu o niestandardowej długości lub narażający gniazdo na uszkodzenie (np. uszkodzenie drzwiami, krzesłem lub innym ruchomym sprzętem domowym lub biurowym). Najczęściej jednak występuje problem związany z tymczasowością miejsca, do którego aktualnie należy doprowadzić włókno (zwykle w chwili instalacji nie wiadomo gdzie i ostatecznie kiedy będzie docelowe miejsce, w którym należałoby na stałe zainstalować gniazdo). W takich przypadkach kreatywność zarówno abonenta jak i instalatora może przekroczyć wszelkie granice, jednak zwykle prowadzi to do wymyślenia i instalacji „systemu” gwarantującego z niemal 100% pewnością awarię, której usunięcie zwykle wiąże się u kłopotliwym ustaleniem odpowiedzialności a tym samym podjęciem decyzji, na kogo spadnie pokrycie kosztów usunięcia awarii.
Na szczęście mamy na to sposób!
Od wielu lat firma Furukawa Electric LDT (producent spawarek światłowodowych FITEL) przy współpracy z największymi światowymi producentami złączy światłowodowych (Diamond oraz Seikoh Giken) rozwijała technologię SOC (Splice On Connector) polegającą na wykonaniu spawu światłowodowego w bezpośrednim sąsiedztwie złącza. W efekcie otrzymano niesamowicie prosty, szybki, tani i wydajny system spawania włókna dosłownie w złączu światłowodowym (spaw znajduje się w obrębie obudowy złącza i jest prawidłowo chroniony termokurczliwą osłonką). W praktyce przekłada się na dostarczenie instalatorowi odpowiednio przygotowanego złącza światłowodowego SOC, które posiada już wklejone do ferruli włókno światłowodowe. Ferrula jest już wypolerowana, a włókno z drugiej strony jest fabrycznie obcięte precyzyjną łamarką na odpowiednią długość. Zadaniem instalatora jest umieszczenie korpusu złącza SOC w specjalnym uchwycie w spawarce światłowodowej i przyspawaniu go do włókna światłowodowego. Kolejne czynności to wygrzanie osłonki w piecyku spawarki, a następnie nasunięcie na nią odgiętki i założeniu obudowy złącza. Czas potrzebny na wykonanie spawu oraz wygrzanie osłonki jest dokładnie taki sam jak w przypadku spawania włókna do standardowego pigtaila. Kolejne czynności związane ze złożeniem złącza nie powinny trwać dłużej niż 10 sekund. W ten sposób wykonane połączenie charakteryzuje się bardzo wysoką powtarzalnością reflektancji sięgającą poniżej -65dB w przypadku złączy APC oraz poniżej -55dB w przypadku złączy PC. Tłumienie tego typu połączeń zwykle nie przekracza 0.2dB.
Jak widać system jest szybki i wydajny - oszczędza czas potrzebny na przygotowanie pigtaila do spawania i jego organizację w puszce. Ponadto całkowicie eliminuje potrzebę stosowania puszek natynkowych, wiercenia w ścianach oraz stosowania dodatkowych patchcordów (co nie jest bez znaczenia w systemach pracujących na limicie budżetu mocy) dzięki czemu generuje oszczędności związane z ich zakupem. System SOC daje pełną swobodę w podłączaniu tymczasowych lokalizacji bez konieczności znajomości lokalizacji docelowych. Jest łatwy w obsłudze i nie wymaga od instalatora dodatkowych umiejętności. Dodatkowym atutem systemu spawania w złączach jest to, że wszystkie obecnie produkowane spawarki FITEL (model S178A ver.2, S153A ver.2 oraz S123C ver.2) wspierają go i są fabrycznie przygotowane do współpracy z nim. System SOC oferuje bogaty wybór standardów złączy (ST, SC, FC, LC, E2000) zarówno PC jak i APC, na włókno jednomodowe SM 9/125 jak i wielomodowe MM 62,5/125, MM 50/125 OM2, MM 50/125 OM3, MM 50/125 OM4. Złącza mogą być dostarczone w systemie montażu na włókno w pokryciu pierwotnym 250µm, 900µm oraz na kabel patchcordowy lub dystrybucyjny 2.8-3.0mm.
Wydaje się, że podczas budowy sieci G-PON warto przewidzieć również tego typu połączenia – np. jako alternatywny standard podłączenia abonenta. Przykłady krajów, w których SOC jest powszechnie stosowany (np. Japonia, Francja, Norwegia, Estonia), dobitnie pokazują spadek awarii oraz skuteczne obniżenie kosztów (zarówno w odniesieniu do zakupu materiałów jak i czasu poświęconego na podłączenie abonenta).
W zależności od preferencji system może pochodzić od jednego z wielu producentów. Jedną z najszerszych ofert złączy spełniających standard SOC jest amerykański producent FIS, którego firma Data Optics Poland Sp. z o.o. jest jedynym wieloletnim przedstawicielem na terenie Polski.
